Het bos-ecosysteem en leuke feitjes, ofwel: dag 2 en 3 van de Basiscursus Voedselbossen

Dag twee van de Basiscursus Voedselbossen was een afwisseling van biologie en scheikunde. We leerden over de bodem, over plantsuccessie en we deden een observatieopdracht in het veld. Het was natuurlijk allemaal weer razend interessant, maar ik zal het kort houden en alleen wat hoogtepunten delen.

Wist je bijvoorbeeld dat kleigrond per m2 op 30 cm diepte tussen de 50 en 62 liter water kan vasthouden? En dan het mirakel van de stikstofbindende planten. Stikstof in de bodem is goede voeding voor planten. Voorbeelden zijn klaver, Siberische Erwtenstruik, Olijfwilg (zie mijn vorige blog voor een mooie polycultuur met Olijfwilg), Duindoorn en de Zwarte Els. Deze groenbemesters nemen stikstof op uit de lucht met de bladeren en geven dat weer af aan de bodem via de wortels met behulp van een bepaalde bacterie. Als je deze planten het werk laat doen, hoef je nooit meer bij te mesten. (Sterker nog: als je wel bemest, verstoor je de natuurlijke interactie van planten). De Zwarte Els produceert in z’n eentje per hectare per jaar ongeveer 200 kilo stikstof per jaar. Dat is zo’n beetje wat een boer jaarlijks aan stikstof uit mest uitrijdt over zijn land.

Ook altijd leuk om te weten: wat zeggen planten over de grond? Heermoes: natte grond. Kleine Pimpernel: de grond heeft een goede waterdoorlaatbaarheid. Weegbree: de grond is compact. Bramen: er zit veel stikstof in de grond. Zuring: arme grond. Heide: zure grond. En rolklaver: alkalische grond.

De observatie gaf ook weer mooie nieuwe inzichten: hoe moeilijk het is om te observeren zonder direct een oordeel te vellen bijvoorbeeld. En dat het best aardig is als er een grote regenbui valt tijdens je observatieles, om te zien hoe het regenwater afstroomt.

Op de derde en laatste dag van de basiscursus voedselbossen hebben we op het terrein van de Metaalkathedraal drie polyculturen aangeplant. Het deed mij alleen nog maar verlangen naar meer, meer, meer kennis en ervaring op het gebied van bos-ecosystemen. Hoe de natuur werkt en samenwerkt, hoe ingenieus alles in elkaar zit, wat een prachtig voorbeeld de natuur is voor ons eigen ontwerp van een bostuin of een voedselbos. Mijn lief gaf mij onlangs De Bijbel: Edible Forest Gardens van Dave Jacke en Eric Toensmeijer, dus ik freak nog even door.